5. ERRONKA ETIKETA, ZURE ALIATUA

IRAUNGITZE DATA ETA KONTSUMO LEHENETSIAREN DATA BEREIZTU
Elikagai galkorrek IRAUNGITZE-DATA izango dute. Data horrek elikagaia segurtasunez kontsumitzeko epemuga zein den adierazten du: Etxeetan janaria zakarrontzira botatzeko arrazoi bat da kontsumitzaileak IRAUNGITZE DATAREN eta KONTSUMO LEHENETSIAREN DATAREN arteko aldea ez ulertzea. Gainerako elikagaietan KONTSUMO LEHENETSIAREN DATA ageri da. Izan ere, data horretara arte elikagaiak ezaugarri organoleptikoak egoera onean mantenduko ditu:
Iraungitze-data duten elikagaiak hondakin ez bihurtzeko, garaiz ezingo direla kontsumitu ikusten badugu, prestatu eta, ondoren, izoztu ditzakegu. Bi datek produktuaren gutxieneko iraupena adierazten digute, hau da, elikagaiak noiz arte mantentzen dituen bere propietateak egoera ezin hobean. Hala ere: Erosten ditugun elikagaiak zakarrontzira bota nahi ez baditugu, hainbat adierazpeni eskaini behar diegu arreta. Besteak beste, honako hauek azpimarra daitezke:
EZ DA ELIKAGAIA
SEGURUA

IRAUNGITZE-DATA
IGAROTAKOAN

NOLA ADIERAZTEN DA ETIKETAN?
Bere aurretik “iraungitze-data” adierazpena azalduko da eta halabeharrez aipatuko dira eguna eta hilabetea. Nahi izanez gero, urtea ere ager daiteke.
ELIKAGAIA SEGURUA DA
ETA KONTSUMITU DAITEKE

KONTSUMO LEHENETSIAREN
DATA IGAROTAKOAN

NOLA ADIERAZTEN DA ETIKETAN?
3 hilabetetik beherakoa: EGUNA eta HILABETEA
3 hilabetetik gorakoa, baina 18 hilabete gainditzen ez dituena: HILABETEA eta URTEA.
18 hilabetetik gorakoa: URTEA
Elikagaiaren iraupena honako hauetako bat denean: Galkorrak ez diren elikagaiek kontsumo lehenetsiaren data badute, data horretatik aurrera kontsumi daitezke, beren ezaugarri organoleptikoak egokiak ez izan arren. Dena den, xede horrez, betiere ontzia ukitu gabe egongo da eta bertan adierazitako kontserbazio-baldintzei erreparatuko zaie.

Aipatutako premisak betetzen badira, elikagaiak, orientazio gisa, aldi hauetan zehar jarraitzen du baldintza onetan, kontsumo lehenetsiaren data igaro ondoren*:

3 hilabete 1 urte done Lekale lehorrak eta kontserban daudenak, pasta lehorra, arroza, irina.
done Esne kondentsatua, esne lurrundua, esne-hautsa (haurrentzat ez dena).
done Latako eta kristalezko potoetako kontserbak.
done Kafea, tea, espeziak.
done Haragi- eta arrain-kontserbak.
done Jarabea, irasagarra, eztia.
done Ur minerala.
done Txokolate-tabletak.
done Ogi txigortua, galletak eta beste pasta lehor batzuk, gosaltzeko zerealak, pasta lehor betea…
done UHT edariak: esnea, fruta-zukuak, soja-edariak…
done Gazta lehorra.
done Txokolate betea, bonboiak, turroiak.
done Urdaiazpiko ondua eta hestebete onduak (xerratu gabeak).
done Olioa, margarina, gurina.
done Izoztuak.
done Saltsa ontziratuak.
done Txip erako patatak, barazkiekin egindako txip-ak.
done Bete gabeko opil bigunak (madalenak…).
done Urdaiazpiko ondua eta hestebete onduak (xerratuak).
done Jogurta.
done Moldeko ogia.
1 hilabete 15 egun *Iturria: Kataluniako Osasun Publikoko Agentzia. Elikadura Segurtasuneko Zientzia Batzorde Aholkulariaren txostenean oinarrituta (2018ko urria)

KONTSERBAZIO BALDINTZAK
Etiketako beste adierazpen bat da eta elikagaiak ez xahutzeko kontuan hartu behar da.

Elikagaiek KONTSERBAZIO edo BILTEGIRATZE BALDINTZA BEREZIAK behar dituztenean, baldintza horiek etiketan azalduko dira eta garrantzitsua da hitzez hitz jarraitzea produktua bizi erabilgarriaren amaierara baldintza ezin hobeetan iristea nahi badugu.
BEHIN ONTZIA IREKITA elikagaiak behar bezala kontserbatze aldera, bidezkoa denean, kontsumo-baldintzak eta/edo gehienezko data aipatuko dira. KOPURU GARBIA
Aurreko erronketan adierazitakoarekin bat, anoak etxeko errealitateari egokitzea ezinbestekoa da janaria ez botatzeko behar dena erosi nahi badugu.

Elikagaiaren KOPURU GARBIA produktu likidoetan bolumen-unitateetan (litroak, dezilitroak, mililitroak) adieraziko da; azalpen hori, ordea, gainerako produktuetarako pisu-unitateetan (kilogramoak edo gramoak) egingo da.

Erosten ari garen kopuruari erreparatuko diogu, gure beharretara ongien egokitzen den ontzia aukeratzearekin batera. Askotan aproposagoa da produktua solte erostea, nahiz eta beti aukera hori hautatzea ezinezkoa den.

Hemen, errazioak elikagaien eta mahaikideen baitan kalkulatzeko kalkulagailua eskura duzuela gogorarazten dizuegu:
ERRAZIO KALKULAGAILUAK_elika

ELIKAGAIAREN IZENDAPENA Elikagai batzuek gure saskian amaitzen dute ontziaren aurrealdean ikusten dugunarengatik: elikagaia erostera bultzatzen dizkiguten merkataritza-marka, argazkiak, sinboloak edo azalpenak.

Elikagaiaren izendapenak zehatz-mehatz erosten ari garen elikagaiaren mota jakinarazten digu. Izendapena bere IZENDAPEN JURIDIKOA da, hau da, europar legediak zehaztutako izendapena.

Hala eta guztiz ere, ez da betiere izendapen juridikoa azaltzen, beraz, hori izan ezean, etiketan ELIKAGAIA DESKRIBATZEKO IZENDAPENA adieraziko da. Ikusteko, askotan produktua biratu eta ontziaren atzeko aldera jo behar da.
ETIKETEI BURUZKO INFORMAZIO GEHIAGO Elikagaien etiketak adierazten digun informazioari buruz gehiago jakin nahi? Ikus ezazu hurrengo aurkezpena:

PDF formatuan
fitxa deskargatu

ZEURE ESPERIENTZIAK GEHITU www.zerodespilfarro.eus webgunean, tresnak, tailerrak eta abar argitaratuko ditugu hilez hil, baita elikagaien xahuketari aurka egiteko helarazten diguzuen beste edozein ekimen ere. Nirearen webgunean (www.nirea.eus) fokua elikagaien eta gure sektore primarioaren balioan jarriko dugu: baserritarrei, sasoiko elikagaiei, tokiko azokei, landa-inguruneko esperientziei eta abarrei buruzko informazioa argitaratuko dugu. Har ezazu parte! #zerodespilfarro Jarrai ezazu xahuketaren aurkako ekintzak @ELIKA_Fundazioaren bitartez, eta erabili #zerodespilfarro traola sare sozialetan zure ekimenak ikusarazteko.
You don't have permission to register